Nemli Palet
Nemli Palet (Wet Palette) Nedir?
Nemli palet, hava geçirmeyen bir kaba yerleştirilmiş, nemi hapseden materyallerden oluşan bir kutu aslında. Minyatür figür boyayanların sıklıkla kullandığı bir malzeme. Fakat uzun süre akrilikle detay çalışan pek çok sanatçı, bu tarz bir paleti tercih ediyor.
Kimi yabancı firmalar bu kullanıma uygun malzemeler geliştirirken, kimi sanatçı da kendisi yapmayı tercih ediyor.
Türkiye’de sanatsal malzeme satan mağazalarda daha önce denk gelmemiştim ama son zamanlarda görmeye başladım. Fakat fiyat olarak biraz pahalı olduğunu düşündüm. En nihayetinde kapaklı, plastik bir kap. Bu yüzden kendime kapaklı, plastik bir kap alarak işe başladım.
Nemli Palet Yapımı
Kabın dibine kâğıt havlu yerleştirdim ve küçük bir sprey şişesine doldurduğum su ile nemlendirdim.
İlk boya kullanımımda çok memnun kaldım. Palette 2-3 saatte kuruyan boyalar günlerce kalıyordu. Fakat bir süre sonra kâğıt havlu pamuklanmaya başlayarak boyanın içine karışmıştı. O yüzden kâğıt havlunun üzerine tül gibi bir şey mi örtsem diye düşündüm, ancak kanvas gibi pamuklu bir şeyin pek işe yaramazdı, nemi korurdu belki ama gereğinden fazla sıvıyı emebilirdi ve kurumaya sebep olabilirdi.
Bu iş için öğrencilik yıllarımdan kalmış serigrafi* ipeğini kullandım.
Serigrafi İpeği
*Serigrafi – İpek Baskı – Silkscreen
Serigrafi, bir seri baskı yapma şeklidir. Geçmişi çok eskilere uzanan bu sanat dalı son zamanlarda sanayinin de gelişmesi ile endüstriyel ürünlerin markalanmasında büyük önem kazanmıştır. Ahşap ya da metal bir çerçeveye gerilen değişik türdeki polyester ipek kumaşının fotofilm emülsiyon denilen bir film tabakasıyla kaplanıp ışıkta pozlandıktan sonra basılması gereken grafik, bu kumaşa bir şablon gibi çıkar. Işığa duyarlı bölgeler suyun yardımı ile boşaltılır ve hassas bir şablon oluşur. Bu şablona kalıp denir. Bir ragle (ağzı keskin bir kauçuk) yardımı ile baskı yapılır.
Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/Serigrafi
Yaydığım kâğıt havlu üzerine serigrafi ipeğini yerleştirdim. Sıktığım boyalar 6 aya yakın nemli kaldı. Bu sonuç beni çok memnun etmişti. Nihayet akrilik boya israfının önüne geçebilecek bir yöntem bulmuştum.
Mayıs ayında çektiğim fotoğraf. 4-5 tazeliğini korudu.
Ayrıca daha sonra Youtube’da canlı yayında nemli palet yapmıştım:
Nemli paletteki en önemli risk: Boyaların küflenmesi
Küf Detayı
Malzeme meraklısı olduğum için farklı markaları ve farklı çeşitleri deniyorum. ‘Basic acrylic’’e göre daha yoğun bir kıvamı olan ‘heavy body acrylic’ boyaları da işin içine katmaya karar verdim. Ancak, her ne kadar yoğunluğunu sevsem de yeni hazırladığım paletlerde küflenmeler meydana geldiğini fark ettim. Öncelikle boyanın kendisi küflenmeye çalışıyor ve küf de bir çeşit mantar olduğu için, yavaş yavaş palete yayılıyor. Boyanın markasına (ve muhtemelen bağlayıcı içeriğine) göre küflenme hızı da değişiyor. Küf olmayan bir ortamda etkilenmeden durabilecek bir boya etkilenebiliyor. Şaşırtıcı bir şekilde Etrafındaki boş alanlara küf yayılırken sağlam duran boyalar da oldu. Ben önlem almak amacıyla tüm boyaları temizledim.
Küflenmiş palet
En son hazırladığım palette sadece ‘basic acrylic’ kullanmama rağmen küflenmeler oldu. Aslında küflenmeler de 2. aydan itibaren başladı diyebilirim.
İlk başta ‘basic acrylic / heavy body acrylic’ farkının sebep olduğunu düşündüğüm küflenmenin aslında tamamen marka kaynaklı olduğu ortaya çıktı. Keza Golden markasının heavy body akriliği vardı elimde ve küflenmemişti.
Benim tahminim firmaların kullandığı bağlayıcı (binder) farklılığı idi. Küflenen boyalar daha çok Liquitex markasına aitti.
Kendimce Liquitex markasının içeriğinde organik bir materyal olabilir diye düşündüm.
Konuyla ilgili Liquitex firmasına mail gönderdim. Bana çok hızlı bir şekilde geri döndüler; yeni kurallar gereği insan sağlığına zarar vermemesi için küf ve bakteri oluşumunu engelleyen materyallerde değişikliğe gittiklerini söylediler. Zira bazı boyalar insanlarda alerji yapabiliyor.
Yani tahminim doğru çıktı, boya içeriğindeki bağlayıcı küflenmeyi etkiliyor.
Küflenmiş palet
Ve anladım ki, Liquitex nemli palet için biraz riskli bir marka. Eğer her gün kullanacağınız bir palet ise tabii ki tercih edebilirsiniz, çünkü renk kalitesi gerçekten çok iyi. Fakat sıkıp 1-2 ay sonra tekrar kullanmak isterseniz, boyalarınızın küflenme ihtimali çok yüksek.
Küflenmeyi hızlandıran ve yavaşlatan etkenlerden birinin de ısı olduğunu düşünüyorum. Soğuk havalarda daha geç bozulurken, sıcak havalarda neredeyse 2-3 kat hızlı bir bozulma oldu. O yüzden paleti yazın buzdolabında saklamak işe yarayabilir.
Kullandığım diğer ‘basic acrylic’ kıvamındaki boya markaları; Talens Amsterdam, Daler Rowney System 3 ve Maimeri Acrylic bir arada kullanıldığında küflenme yapmadı.
Buna Winsor Netwon’un Galleria serisini de ekleyebiliriz. Fakat hala emin olamadığın noktaları olduğu için onu ayrı tutuyorum. Beni şüpheye düşüren yanı ilk hazırladığım ve 6 ay sağlam kalan nemli palet, boyaları kullandığım süre içinde küflenmemiş, fakat sonrasında hazırladığım diğer nemli paletlere Liquitex markasını eklediğimde boyanın içinde küflenmeler başlamıştı.
Sonuç olarak bu deneyimlerimden anladım ki, farklı markalara ait akrilik boyaları aynı nemli palette kullanmak risk yaratabiliyor. Artan boya fiyatları üzerine tutumlu bir yaklaşım sergileyip, boyaları palette uzun süreli kullanımın yolunu ararken, küflenmeden sebep daha fazla israf riski ile karşılaşabiliriz.
Küflenme yapmayan boyaları tekrar hatırlatmak gerekirse:
Talens Amsterdam
Daler Rowney System 3
Maimeri Acrylic
Tabii ki bu listeye daha fazla boya eklenebilir fakat benim denediğim ve emin olduğum markalar bunlar.
Bu konuyla ilgili hazırladığım videoyu aşağıda izleyebilirsiniz.
Ayrıca konuyla ilgili sorularınız varsa yorum yazabilir veya mail yoluyla ulaşabilirsiniz.
Bol akrilikli günler diliyorum.
Konuyla ilgili hazırladığım videoya buradan bakabilirsiniz.
Nilüfer Üstüner 